Arı
kolonisi herhangi bir sebepten anasız kalır ve ana arı yetiştirme imkanından
yoksun olursa, ümitsiz kalan işçi arılar aralarından seçtikleri bir işçi arıyı
besleyerek kendilerine ana arı yaparlar. Döllenmemiş olduğu için işçi arı
yumurtası bırakma gücüne sahip olmayan bu arıya yalancı ana arı denir. Yalancı
ananın bıraktığı yumurtalardan sürekli erkek arı çıkacağı için bu kovan kısa
zamanda sönmeye mahkum olur. Kendine yalancı ana yapmış olan kovana daha sonra
ana arı, ya da ana arı memesi bulunan petek verilse bile, arılar bunu kabul
etmez. Verilen ana arı hemen öldürülür, ana arı memeleri ise imha edilir. Bir
kovanda yalancı ana arı olduğu şu şekillerde anlaşılabilir:
a) Erkek arılarda artış, işçi arılarda azalış, yalancı ananın varlığının en
büyük kanıtıdır.
b) Yalancı ana arı petek gözlerine gelişi güzel yumurtlar. Normal ana arı
yumurtayı peteğin tam ortasına bırakır. Ama yalancı ana arının bıraktığı
yumurtalar petek gözlerinin sağında ya da solunda olduğu gibi, bazı gözlere iki
tane yumurta bıraktığı da olur.
c) Kurtçuklar petek gözlerinde normal kurtçuklara göre daha iri dururlar.
Yalancı analardan kurtulmak için kovan arılıktan 100-200 metre uzağa götürülür
ve bir çarşafın üzerine bütün arılar silkilir. Götürülen kovanın yerine boş bir
kovan konulur. Duman ya da tüyle çarşaf üzerindeki arılar uçmaya zorlanır. İşçi
arılar uçarak eski kovanlarının yerine konmuş olan yeni kovana girerler. Yalancı
analar hem beslenip irileştikleri için uçamazlar, hem de uçsalar bile sürekli
içerde oldukları için kovanın yerini unuttuklarından yerlerine dönemezler.
Bu şekilde yalancı anadan kurtarılmış olan kovan mevcudu azsa, başka bir kovanla
birleştirilir. Mevcudu yeterliyse yaklaşık 48 saat bekletildikten sonra usulüne
uygun olarak ya bir ana verilir ya da ana memesi olan bir çerçeve kovana
konulur. İkisi de mümkün olmuyorsa, güçlü kovanlardan birinden alınan taze
yumurtalı bir çerçeve kovana verilerek kovanın kendi anasını üretmesi sağlanır.
|